Τα βραβεία Νόμπελ για το 2019 στη Φυσική

       https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2019/summary/

        Το βραβείο Νόμπελ 2019 στη Φυσική απονεμήθηκε στον James Peebles για τις θεωρητικές του           έρευνες στη φυσική κοσμολογία και στους Michel Mayor και Didier Queloz.

     Οι Ελβετοί Mayor και Queloz, τον Οκτώβριο του 1995, ανακοίνωσαν την ανακάλυψη ενός                 πλανήτη έξω από το ηλιακό μας σύστημα, του Pegasi 51 B ή Βελλεροφόντη. O εξωπλανήτης             αυτός περιφέρεται γύρω από ένα άστρο σαν τον Ήλιο μας, τον Pegasi 51, σε απόσταση 50 ετών         φωτός από τη Γη.
     Αυτή η εξέλιξη προκάλεσε επανάσταση στην αστρονομία, αφού οδήγησε στην ανακάλυψη                 τουλάχιστον 4000 εξωπλανητών στον Γαλαξία μας και, χάρη σε αυτήν, ίσως μπορέσουμε κάποτε       να απαντήσουμε στο ερώτημα για την ύπαρξη ή όχι «εξωγήινης ζωής».

     Πηγή: The Nobel Prize in Physics 2019. NobelPrize.org. Nobel Media AB 2019. Tue. 15 Oct               2019. https://www.nobelprize.org/prizes/physics/2019/summary/

Για τον εκπαιδευτικό

Ειδήσεις της καθημερινότητας όπως η παραπάνω, που αναπαράγονται ευρέως από τα ΜΜΕ, αποτελούν ένα καλό έναυσμα για συζήτηση στη τάξη και, όταν η διδακτέα ύλη του αναλυτικού προγράμματος το επιτρέπει και οι γνώσεις των μαθητών είναι επαρκείς, μπορούν να αποτελέσουν τον πυρήνα μιας δραστηριότητας. Στην παραπάνω είδηση εμπίπτει τόσο το κέντρο μάζας δύο σωμάτων (Γ’ Λυκείου §5.7).

Σε μικρότερες τάξεις (π.χ. Β’ Γυμνασίου) μπορεί να γίνει μια πιο απλή δραστηριότητα, βασισμένη στην έννοια του «έτους φωτός», αποσκοπώντας τόσο στην εξοικείωση με την έννοια, όσο και στη συζήτηση επί της είδησης, που, προφανώς, δεν είναι καθόλου αμελητέα, και στοχεύει σε θετική στάση απέναντι στην επιστήμη.

Στη συνέχεια παρατίθεται παράδειγμα δραστηριότητας για τη Β’ Γυμνασίου

Η είδηση:

Βρέθηκε εξωπλανήτης σε κατοικήσιμη ζώνη που διαθέτει νερό. Oμάδα επιστημόνων της ΝΑSA με επικεφαλής τον Άγγελο Τσιάρα, ερευνητή του Τμήματος Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), εντόπισε υδρατμούς στην ατμόσφαιρα ενός εξωπλανήτη. O εξωπλανήτης αυτός έχει χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά της Γης και βρίσκεται στην αποκαλούμενη «κατοικήσιμη ζώνη» του άστρου του. Είναι η πρώτη φορά που εντοπίζονται ίχνη νερού στην ατμόσφαιρα εξωπλανήτη, ο οποίος βρίσκεται στην κατοικήσιμη ζώνη του άστρου του. Ο πλανήτης είναι ο Κ2-18b και εντοπίστηκε το 2015. Απέχει 110 έτη φωτός από τη Γη (αστερισμός του Λέοντα) και έχει μάζα περίπου οκτώ φορές μεγαλύτερη από της Γης.
 

Πηγή: 13/9/2019 Ίδρυμα Ευγενίδου, https://www.eef.edu.gr/el/nea/brethike-eksoplanitis-se-katoikisimi-zoni-pou-diathetei-nero 

Η δραστηριότητα για τον μαθητή:

Αξιοποιώντας τις γνώσεις σου από τη Φυσική και ό,τι έμαθες στο υποκεφάλαιο 2.2 για την ΚΙΝΗΣΗ, να απαντήσεις στα παρακάτω ερωτήματα:
α) Πόσα χιλιόμετρα είναι ένα έτος φωτός;
β) Με δεδομένο ότι η απόσταση της Γης από τον Ήλιο είναι 150 000 000 χιλιόμετρα, πόσες φορές μεγαλύτερη είναι η απόσταση Γης-Pegasi 51 B από την απόσταση Γης-Ήλιου;
γ) Αν ένα διαστημικό σκάφος με επιβάτες δύο εξωγήινους ξεκινήσει σήμερα από τον Pegasi 51 B και κινείται με ταχύτητα 200 000 km/h, πόσο χρόνο θα χρειαστεί για να φτάσει στη Γη;
 

Δίνεται ότι: Η ταχύτητα του φωτός στο κενό είναι 300 000 km/s. Το έτος φωτός είναι η απόσταση που διανύει το φως στο κενό (πρακτικά και στον μεσοαστρικό χώρο) σε έναν χρόνο.

Υλικό από την Klett Hellas